JavaScript-də data tipləri

JavaScript-də müxtəlif data tipləri mövcuddur. Bu data tipləri iki əsas kateqoriyaya bölünür: Primitive (sade) və Non-primitive (obyekt əsaslı) tiplər. Hər biri müxtəlif cür məlumatları saxlamaq üçün istifadə olunur.

1. Primitive Data Tipləri

Bu tiplər sadə və dəyişməz (immutable) olan tiplərdir. Yəni bir dəfə yaradıldıqdan sonra dəyişdirilə bilməzlər.

a) Number

Number tipləri bütün növ rəqəmləri (həm tam, həm də onluq) ifadə edir.

let age = 30; // tam ədəd 
let price = 19.99; // onluq ədəd 

b) String

String mətni ifadə etmək üçün istifadə olunur və tək (' '), ikiqat (" ") və ya backtick ( `) işarələri ilə yazılır.

let name = "John"; 
let greeting = 'Hello, World!'; 

c) Boolean

Boolean iki mümkün dəyərə sahib ola bilər: true (doğru) və false (səhv).

let isOnline = true; 
let hasAccess = false; 

d) Undefined

Undefined, dəyişən təyin edildikdə, lakin ona heç bir dəyər verilmədikdə istifadə olunur.

let myVar; 
console.log(myVar); // undefined 

e) Null

Null boş və ya qeyri-mövcud dəyəri ifadə etmək üçün istifadə olunur.

let user = null; 

f) Symbol

Symbol, unikal və dəyişdirilə bilməz dəyərdir. O, əsasən obyektlərin xassələrini müəyyən etmək üçün istifadə olunur.

let sym = Symbol('unique');

g) BigInt

BigInt çox böyük tam ədədlərlə işləmək üçün istifadə olunur. Bu tip, adi Number tipindən daha böyük tam ədədləri təmsil edə bilir.

let bigNumber = BigInt(1234567890123456789012345678901234567890n);

2. Non-Primitive Data Tipləri (Reference Types)

Non-primitive tiplər obyektlərə əsaslanır və mürəkkəb verilənləri ifadə edir. Obyektlər dəyişkəndir və onlara istinadla (reference) müraciət edilir.

a) Object

Object, açar-dəyər cütlərini saxlamaq üçün istifadə olunur. Obyektlər bir və ya daha çox xassəyə sahib ola bilər.

let person = { name: "Alice", age: 25 };

b) Array

Array, dəyərlərin sıralı bir kolleksiyasıdır. Bir massivdə bir neçə fərqli tipdə dəyər ola bilər.

let colors = ['red', 'green', 'blue'];

c) Function

Function, müəyyən tapşırığı yerinə yetirmək üçün təyin edilən kod blokudur.

function greet() { 
   return "Hello!"; 
} 

d) Date

Date obyekti tarix və vaxtla işləmək üçün istifadə olunur.

let today = new Date();

e) Map

Map, açar-dəyər cütləri saxlamaq üçün istifadə edilən strukturdur, lakin adi obyektlərdən fərqli olaraq, açarlar hər hansı bir tipdə ola bilər.

let map = new Map();
map.set('name', 'John');
map.set('age', 30);

f) Set

Set, təkrar olunmayan dəyərlər kolleksiyasını saxlamaq üçün istifadə edilir.

let set = new Set([1, 2, 3, 3, 4]); // Dublikatlar silinir

JavaScript-də Data Tipləri ilə İşləmək

JavaScript dinamik tipləmə sisteminə malikdir, yəni dəyişənlərin tipləri sonradan dəyişdirilə bilər. Məsələn, bir dəyişən əvvəlcə Number, sonra isə String ola bilər:

let x = 5; // x bir saydır
x = "Hello"; // İndi x bir mətn oldu

Data Tipini Yoxlamaq

JavaScript-də bir dəyişənin hansı data tipinə aid olduğunu yoxlamaq üçün typeof operatorundan istifadə olunur:

let name = "Alice"; 
console.log(typeof name); // "string" 

Bu məqalə JavaScript-də data tiplərini başa düşmək üçün əsas biliklər verir. Düzgün data tipini istifadə etmək, proqramın daha effektiv və səhvsiz işləməsinə kömək edir.