Scrum və Agile: Fərqlər və Uyğunluqlar
Agile və Scrum terminləri tez-tez bir-birinin əvəzinə işlədilsə də, əslində onlar fərqli anlayışları ifadə edir. Agile, çevik layihə idarəetmə yanaşmalarını əhatə edən bir fəlsəfə və yanaşma modelidir, Scrum isə bu yanaşma daxilində istifadə olunan spesifik bir metodologiyadır. Bu məqalədə, Scrum və Agile arasındakı əsas fərqləri və uyğunluqları araşdıracağıq.
Agile Nədir?
Agile — çevik layihə idarəetməsi fəlsəfəsidir. Bu yanaşma, sürətli dəyişikliklərə çevik şəkildə cavab vermək üçün hazırlanıb. 2001-ci ildə yayımlanan Agile Manifesto ilə əsas prinsiplər müəyyənləşdirilib:
- Müştəri əməkdaşlığı: Müştərinin davamlı olaraq prosesə cəlb olunması və geri bildirim verməsi.
- Dəyişikliklərə uyğunlaşma: Ətrafdakı dəyişikliklərə çevik cavab vermək və plana uyğunlaşmaq.
- Fərdlər və əlaqələr: Texnologiya və proseslərdən daha çox, komandalar arasındakı əməkdaşlıq və etibar önəmlidir.
- Çevik çatdırılma: Layihənin hər mərhələsində çalışan məhsul çatdırılmalıdır.
Agile bir yanaşmadır və bu fəlsəfə altında bir çox metodologiyalar mövcuddur: Scrum, Kanban, Lean və digərləri. Hər biri Agile prinsiplərinə uyğun olaraq layihə idarə etməyi təmin edir.
Scrum Nədir?
Scrum, Agile yanaşması daxilində istifadə edilən spesifik bir metodologiyadır. Scrum, qısa dövrlər (sprintlər) şəklində iterativ inkişafı vurğulayır. Əsas məqsəd, təkrarlanan mərhələlərlə layihəni parçalara bölmək və hər mərhələdə nəticə əldə etməkdir. Scrum-un əsas komponentləri aşağıdakılardır:
- Sprintlər: Ən çox iki həftə davam edən qısa inkişaf dövrləri. Sprint sonunda komanda məhsulun işlək bir versiyasını təqdim edir.
- Scrum Master: Komandaya rəhbərlik edən şəxsdir və komandanın Agile prinsiplərinə sadiq qalmasına nəzarət edir.
- Product Owner: Məhsulun vizyonunu və məqsədlərini təyin edən şəxsdir. O, müştəri ilə daim əlaqədə olaraq məhsulun tələblərini müəyyən edir.
- Development Team: Məhsulu inkişaf etdirən texniki komanda.
- Daily Stand-up Meetings: Hər gün keçirilən qısa görüşlərdir. Bu görüşlərdə komanda üzvləri, nə üzərində işlədiklərini və qarşılaşdıqları maneələri paylaşırlar.
- Sprint Retrospective: Sprint bitdikdən sonra komanda təcrübədən dərs çıxarmaq və növbəti sprintdə təkmilləşmək üçün nəyi yaxşılaşdıracağını müzakirə edir.
Scrum və Agile Arasındakı Fərqlər
-
Təriflər
- Agile geniş bir layihə idarəetmə fəlsəfəsidir, müxtəlif metodologiyalar üçün əsas dəyərlər və prinsiplər təklif edir.
- Scrum isə Agile yanaşmasının tərkibində konkret bir metodologiyadır və müəyyən edilmiş prosesləri təqib edir.
-
Uyğunlaşma Səviyyəsi
- Agile, daha geniş və çevik bir çərçivədir. Müxtəlif iş mühitlərinə uyğunlaşa bilir.
- Scrum isə daha strukturlu və dəqiq müəyyən edilmiş qaydalara malikdir. Proseslər daha sərtdir və dəyişikliklər ciddi yanaşma tələb edir.
-
İşin Təşkil Edilməsi
- Agile fəlsəfəsi altında müxtəlif metodologiyalar istifadə olunur. Məsələn, Kanban, iş prosesini vizual şəkildə idarə edir.
- Scrum isə təkrarlanan sprintlərə əsaslanır, burada hər sprint sonunda konkret nəticələr əldə olunur.
-
Rol və Məsuliyyətlər
- Agile fəlsəfəsində rol və vəzifələr Agile komandanın özəl ehtiyaclarına görə dəyişə bilər.
- Scrum-da rol və məsuliyyətlər aydın şəkildə təyin edilmişdir: Scrum Master, Product Owner və Development Team.
Scrum və Agile Arasındakı Uyğunluqlar
-
Müştəri Əlaqəsi: Hər iki yanaşma da müştəri ilə davamlı əməkdaşlığa böyük önəm verir. Məqsəd, müştəri məmnuniyyətini təmin edərək, onun tələblərinə uyğun nəticələr təqdim etməkdir.
-
Adaptasiya və Çeviklik: Agile və Scrum hər ikisi də sürətli dəyişikliklərə uyğunlaşma qabiliyyətinə malikdir. Layihə müddətində istənilən vaxt dəyişikliklər edilə bilər və hər iki yanaşma bu dəyişiklikləri dəstəkləyir.
-
Davamlı Təkmilləşmə: Hər ikisi də komandanın və məhsulun inkişafına diqqət yetirir. Scrum-da bu, sprint retrospektivləri vasitəsilə edilir, Agile-da isə davamlı təhlil və təkmilləşmə prosesi təşviq olunur.
-
Çevik İstehsal: Agile və Scrum, qısa və sürətli iterasiyalarla məhsulu inkişaf etdirmək üzərində qurulmuşdur. Məhsul hər iterasiyada daha mükəmməl hala gətirilir.
Agile çeviklik və müştəri məmnuniyyətinə yönəlmiş bir fəlsəfə olaraq geniş bir çərçivə təqdim edir. Scrum, bu fəlsəfənin konkret bir tətbiq metodudur və Agile prinsiplərini qısa iterasiyalar və təyin edilmiş rollarla həyata keçirir. Layihənizin ehtiyaclarına uyğun olaraq Agile fəlsəfəsinin hansı metodologiyasını seçəcəyiniz, komandanızın iş proseslərinə və məqsədlərinə bağlıdır.