Agile Manifesto: 12 Prinsipin İstifadəsi
Agile metodologiyası, proqram təminatının inkişafı və layihə idarəetməsi sahəsində inqilab yaratmış yanaşmadır. 2001-ci ildə bir qrup proqramçı tərəfindən yaradılan Agile Manifesto, müştəriyə dəyərli məhsulların daha çevik, effektiv və əməkdaşlığa əsaslanan bir şəkildə çatdırılmasını hədəfləyir. Manifestoda sadalanan 12 prinsip, proqram təminatı layihələrinin idarə olunmasında əsas istiqamətləri müəyyənləşdirir və müasir dövrdə layihə menecerləri, inkişaf qrupları və təşkilatlar üçün əsas çərçivəyə çevrilib. Bu bloqda həmin prinsipləri və onların istifadəsini daha ətraflı izah edəcəyik.
1. Müştəri Məmnuniyyəti
Prinsip: Ən yüksək prioritet müştərini məmnun etməkdir. Onlara dəyərli proqram təminatını tez-tez çatdırmaq lazımdır.
Tətbiq: Bu prinsip layihə qruplarını müştərinin ehtiyaclarına önəm verməyə və onların gözləntilərini qarşılayan həllər yaratmağa təşviq edir. Hər iterasiya müştəriyə müəyyən dəyər qatmalı və geri bildiriş almağa yönəlməlidir.
2. Dəyişikliklərə Çevik Cavab
Prinsip: Tələblərdə son dəqiqə dəyişikliklərini qəbul edin, hətta inkişaf prosesinin son mərhələsində belə.
Tətbiq: Agile metodologiyasında planlar sərt deyil. Layihə qrupları, müştərilərdən və bazar tələblərindən gələn dəyişikliklərə tez reaksiya verməli və onları layihəyə inteqrasiya etməlidirlər.
3. Çatdırılmanın Tez-tez Olması
Prinsip: İşlək proqramı mütəmadi olaraq, bir neçə həftədən bir, mümkün qədər tez-tez çatdırın.
Tətbiq: Scrum və Kanban kimi metodlar kiçik iterasiyalarla işləyir. Bu, qrupların daha tez nəticə əldə etməsinə və layihənin davamlı olaraq müştəri tərəfindən görülməsinə imkan verir.
4. Biznes İnsanları və Tərtibatçılar arasında Əməkdaşlıq
Prinsip: Biznes sahibləri və inkişaf etdiricilər hər gün birgə çalışmalıdır.
Tətbiq: Layihənin müvəffəqiyyəti yalnız texniki komandanın işi ilə bağlı deyil. Biznes sahibləri ilə inkişaf qrupları arasında daimi əməkdaşlıq, layihənin biznes məqsədlərinə uyğun şəkildə irəliləməsini təmin edir.
5. Motivasiya olunmuş Fərdlərə Güvən
Prinsip: Layihələri motivasiya olunmuş insanlara verin. Onlara etibar edin və uğur qazanmaq üçün lazımi dəstəyi təmin edin.
Tətbiq: Komanda üzvlərinə müstəqil qərarlar qəbul etməyə imkan vermək və onlara güvənmək işin effektivliyini artırır. Hər bir üzvün motivasiyası yüksək olarsa, komanda daha məhsuldar və çevik olar.
6. Ünsiyyətin Ən Effektiv Forması - Üz-Üzə Danışıqlar
Prinsip: Ən səmərəli və effektiv kommunikasiya forması üz-üzə ünsiyyətdir.
Tətbiq: Fiziki cəhətdən mümkün olmadıqda belə, komanda üzvləri onlayn video görüşlərdən istifadə edərək üz-üzə ünsiyyətə yaxın kommunikasiya qurmalıdırlar. Bu, yanlış anlama və vaxt itkisinin qarşısını alır.
7. İşlək Proqram Uğurun Ölçüsüdür
Prinsip: İnkişaf prosesində ən vacib uğur göstəricisi işlək proqramdır.
Tətbiq: Yaratdığınız məhsulun işlək və müştəri üçün dəyərli olması, layihənin əsl uğur göstəricisidir. Teorik olaraq düzgün planlar, işləməyən bir məhsulu əvəz etməz.
8. Dayanıqlı İnkişaf
Prinsip: Agile metodologiyasında davamlı, sabit sürətlə inkişaf mümkündür.
Tətbiq: Layihə qrupları, sabit və davamlı bir temp ilə çalışaraq, uzunmüddətli uğurlu nəticələr əldə etməlidir. Burada təkcə komandanın deyil, müştərilərin də uyğun sürətdə olmasını təmin etmək vacibdir.
9. Texniki Mükəmməlliyə və Yaxşı Dizayna Diqqət
Prinsip: Yaxşı texniki təcrübələr və dizayn, çeviklik səviyyəsini artırır.
Tətbiq: Layihənin texniki cəhətdən düzgün və güclü olması gələcək inkişaf və dəyişikliklər üçün əsası qoyur. Texniki borcların qarşısını almaq, kodun dayanıqlı olmasını təmin etmək vacibdir.
10. Sadəlik – Artıq İşin Qarşısını Almaq
Prinsip: Artıq işlərdən qaçmaq üçün sadəliyi seçin.
Tətbiq: Layihə qrupları yalnız lazımi işi görməli, müştəriyə fayda gətirməyən artıq işlərdən qaçmalıdır. Resursların düzgün idarə edilməsi məhsuldarlığı artırır.
11. Özünü İdarə edən Qruplar
Prinsip: Ən yaxşı texniki qərarlar, özünü idarə edən qruplar tərəfindən verilir.
Tətbiq: Agile komandalarda fərdlər məsuliyyəti öz üzərinə götürərək qərar qəbul edir və prosesi idarə edirlər. Bu da komandanın daha çevik və effektiv olmasını təmin edir.
12. Dəyişikliklərə Müntəzəm Uyğunlaşma
Prinsip: Komanda müntəzəm olaraq iş proseslərini qiymətləndirir və daha məhsuldar olmaq üçün uyğunlaşmalar aparır.
Tətbiq: Hər iterasiyanın sonunda komanda öz işini dəyərləndirməli və gələcəkdə necə daha yaxşı işləyə biləcəklərini düşünməlidir. Bu, davamlı təkmilləşdirməyə gətirib çıxarır.
Agile Manifestosunun bu 12 prinsipi, müasir layihə idarəetmə və proqram təminatı inkişafında geniş istifadə olunur. Onların hər biri çeviklik, əməkdaşlıq və müştəri məmnuniyyətini təşviq edərək layihələrin uğurla nəticələnməsinə kömək edir. Təcrübə göstərir ki, bu prinsiplərə sadiq qalan komandalar daha çevik və nəticəyönümlü olur, layihələrdə dəyər yaratma səviyyəsini artırır.