Dəyişənlər və Sabitlər: PHP-də Məlumat Saxlama Yolları

PHP proqramlaşdırma dilində məlumatın müvəqqəti və ya daimi saxlanması üçün dəyişənlər və sabitlərdən istifadə olunur. Onlar məlumatı yadda saxlamaq və proqram daxilində istifadə etmək üçün vacib vasitələrdir. Bu yazıda PHP-də dəyişənlər və sabitlərin necə işlədiyini, onların əsas xüsusiyyətlərini və nə vaxt hansını istifadə etməli olduğunuzu öyrənəcəksiniz.

Dəyişənlər (Variables)

Dəyişənlər PHP-də müəyyən məlumatları saxlamaq üçün istifadə olunur və adından da göründüyü kimi, dəyişən dəyərləri ehtiva edə bilirlər. Yəni, bir dəyişənin dəyəri proqramın işə düşmə prosesində dəyişikliyə uğraya bilər.

Dəyişənlərin Yaradılması

PHP-də dəyişənlər $ simvolu ilə başlayır və onların adı hərf və ya alt xətt (_) simvolu ilə başlamalıdır. Məsələn:

$name = "Ali"; 
$age = 25;

Yuxarıdakı nümunədə $name dəyişəni bir sətir mətn (string), $age isə bir tam ədəd (integer) dəyəri saxlayır.

Əsas Xüsusiyyətlər:

  • Dinamik tip: PHP-də dəyişənlərin məlumat tipi öncədən müəyyən edilmir, onlar proqram zamanı avtomatik olaraq tip təyin edir. Məsələn, $name sətir, $age isə tam ədəd kimi müəyyən edilir.

  • Dəyişənlərin dəyişdirilməsi: Dəyişənin dəyəri istənilən zaman proqram daxilində dəyişdirilə bilər.

    $name = "Ali"; 
$name = "Aysel"; // Dəyəri dəyişir
PHP-də Dəyişənlər Üzərində Əməliyyatlar:

Dəyişənlər üzərində müxtəlif növ əməliyyatlar aparmaq mümkündür, məsələn:

  • Rəqəmli dəyərlərlə hesablamalar.
  • Mətnlərlə birləşdirmə.
  • Məlumatın fərqli tiplərini konvertasiya etmək.
$a = 5; 
$b = 10; 
$c = $a + $b; 
// Nəticə: $c = 15

Sabitlər (Constants)

Sabitlər, adından da göründüyü kimi, proqram işə düşdükdən sonra dəyəri dəyişdirilə bilməyən dəyərlərdir. Sabitlərdən istifadə etməyin əsas səbəbi müəyyən bir məlumatın (məsələn, Pi rəqəmi, şirkət adı və s.) proqram boyunca sabit qalmasını təmin etməkdir.

Sabitlərin Yaradılması

PHP-də sabitləri define() funksiyası vasitəsilə yaradırıq. Sabitlər $ işarəsi olmadan təyin edilir və dəyişdirilə bilməz:

define("PI", 3.14159); 
define("COMPANY_NAME", "Webland AZ");

Yuxarıdakı nümunədə PI sabiti Pi rəqəmini, COMPANY_NAME isə şirkət adını saxlayır. Sabitlərin dəyəri proqram işə düşdükdən sonra dəyişdirilə bilməz:

echo PI; // Nəticə: 3.14159
Əsas Xüsusiyyətlər:
  • Dəyişdirilməz: Sabitlər təyin edildikdən sonra onların dəyəri dəyişdirilə bilməz.
  • Qlobal istifadə: Sabitlər proqramın hər yerində qlobal olaraq istifadə edilə bilər.

Dəyişənlər və Sabitlərin Fərqləri

Dəyişənlər Sabitlər
Dəyərləri dəyişdirilə bilər. Dəyərləri dəyişdirilə bilməz.
$ işarəsi ilə başlanır. Adi adlandırma ilə yaradılır (məsələn, PI).
Lokal və ya qlobal ola bilər. Hər zaman qlobaldır.
Proqram daxilində müxtəlif məlumat tiplərini qəbul edə bilər. Bir dəfə təyin edildikdən sonra dəyəri sabit qalır.

Nə Zaman Dəyişən, Nə Zaman Sabit İstifadə Etməli?

  • Dəyişənlər: Proqram daxilində tez-tez dəyişə bilən məlumatları saxlamaq üçün istifadə olunur. Məsələn, istifadəçi adı, yaşı və ya istifadəçinin sevimli rəngi dəyişənlər vasitəsilə saxlanıla bilər.
  • Sabitlər: Proqram boyunca sabit qalacaq məlumatlar üçün istifadə olunur. Məsələn, Pi rəqəmi, şirkət adı və ya tək bir valyuta məzənnəsi kimi dəyişməyən məlumatlar sabitlərdə saxlanılır.

Dəyişənlər və sabitlər PHP-də məlumat saxlamaq üçün əsas vasitələrdir. Dəyişənlər, dinamik məlumatları saxlamaq və dəyişiklik etmək üçün istifadə olunur, sabitlər isə daimi və dəyişməz məlumatları qorumaq üçün vacibdir. Hər iki metodun düzgün istifadə olunması proqramın səmərəliliyini və oxunaqlığını artırır