Sayt Dizaynında UX (İstifadəçi Təcrübəsi) və UI (İstifadəçi İnterfeysi)

Sayt dizaynı müasir rəqəmsal aləmdə istifadəçilərin məmnuniyyətini və effektivliyini artırmaq üçün son dərəcə əhəmiyyətlidir. İki əsas anlayış — UX (İstifadəçi Təcrübəsi) və UI (İstifadəçi İnterfeysi) — sayt dizaynında önəmli yer tutur. Bu yazıda, UX və UI-nin nə olduğunu, arasındakı fərqləri və sayt dizaynında necə uyğun şəkildə istifadə olunduğunu izah edəcəyik.

UX (İstifadəçi Təcrübəsi) Nədir?

UX (User Experience), istifadəçinin bir veb saytı və ya tətbiq ilə əlaqə qurarkən yaşadığı ümumi təcrübəni ifadə edir. Bu, saytın istifadəçi dostu olub-olmaması, naviqasiyanın nə qədər rahat olması, vəzifələrin icra olunması prosesinin nə qədər asan olması kimi elementləri əhatə edir. UX dizaynı, istifadəçinin saytla qarşılıqlı əlaqəsini optimallaşdırmağa yönəlmişdir. Məqsəd, istifadəçiyə müsbət və yadda qalan təcrübə təqdim etməkdir.

UX dizaynı aşağıdakı amilləri nəzərə alır:

İstifadəçi Araşdırması: UX dizaynerləri, istifadəçilərin ehtiyaclarını və istəklərini başa düşmək üçün araşdırmalar aparır. Bu, anketlər, müsahibələr, istifadəçi testləri və analitik vasitələrlə edilə bilər.
İnteraktivlik və İstifadəçi Axını: Saytın və ya tətbiqin istifadəsi asan olmalı və istifadəçi gözlənilməz maneələrlə qarşılaşmamalıdır. İstifadəçilərin naviqasiya etməsi və məqsədlərinə çatması mümkün qədər asan olmalıdır.
İstifadəçi Geri Bildirimi: UX dizaynı, istifadəçilərdən alınan geri bildirimlər əsasında davamlı olaraq inkişaf edir. Bu, yeni funksiyaların və düzəlişlərin əlavə edilməsi deməkdir.
Əlçatanlıq və Yükləmə Sürəti: Sayt və tətbiqlərin sürətli yüklənməsi və müxtəlif cihazlarda əlçatan olması istifadəçi təcrübəsinin bir hissəsidir. Yavaş yüklənən saytlar və ya uyğunsuz interfeyslər istifadəçilərin məmnuniyyətini azaldır.

UI (İstifadəçi İnterfeysi) Nədir?

UI (User Interface), istifadəçilərin veb sayt və ya tətbiq ilə qarşılıqlı əlaqədə olduqları vizual komponentləri təmsil edir. UI dizaynı, saytın və ya tətbiqin görsel dizaynına, butonlara, şriftlərə, rəng palitrasına, simvollara və digər vizual elementlərə fokuslanır. UI, istifadəçinin saytla necə əlaqə qurduğunu və bu əlaqənin nə qədər intuitiv olduğunu müəyyən edir.

UI dizaynı aşağıdakı amilləri nəzərə alır:

Vizual Cazibədarlıq: UI dizaynı, gözəl və cəlbedici vizual elementlərdən ibarət olmalıdır. Görünüş həm də saytın funksionallığını asanlaşdırmalı və istifadəçini rahat hiss etdirməlidir.
Qrafiklər və Simvollar: Saytda istifadə olunan ikonalar, şəkillər, və qrafiklər, istifadəçiyə naviqasiyada yardımçı olmalıdır. Məsələn, bir alış-veriş saytı üçün "səbət" simvolu, istifadəçiyə alış-veriş prosesini izləməkdə kömək edir.
Rəng Palitrası və Şriftlər: UI dizaynında istifadə olunan rənglər və şriftlər, həm estetik baxımdan cəlbedici, həm də funksional olmalıdır. Rənglərin kontrastı və şriftlərin oxunması rahatlığı, istifadəçi təcrübəsini birbaşa təsir edir.
İnteraktiv Elementlər: UI, istifadəçilərin qarşılıqlı əlaqədə olduğu hər hansı bir elementin (butonlar, menyular, keçidlər və s.) yerləşməsini və dizaynını nəzərdə tutur. Bu elementlər intuitiv olmalı və istifadəsi asan olmalıdır.

UX və UI Arasındakı Fərq

UX və UI çox vaxt bir-birinə qarışdırılsa da, əslində onlar fərqli anlayışlardır və bir-birini tamamlayırlar. Onların arasındakı əsas fərqləri aşağıdakı şəkildə izah etmək olar:

UX istifadəçinin sayt və ya tətbiqlə olan ümumi təcrübəsi ilə bağlıdır. UX dizaynerləri, istifadəçinin saytla qarşılıqlı əlaqəsini mümkün qədər rahat və məqsədəuyğun etmək üçün çalışırlar.
UI, saytın vizual və interaktiv dizaynı ilə əlaqəlidir. UI dizaynerləri, saytın vizual aspektlərini və istifadəçinin qarşılıqlı əlaqə qurduğu komponentləri yaratmağa fokuslanırlar.

Bir tərəfdən UX, istifadəçiyə gözəl bir təcrübə təmin etməyə yönəlir, UI isə bu təcrübəni vizual olaraq həyata keçirir. Yəni, UX yaxşıdırsa, amma UI pisdirsə, istifadəçi saytı hələ də çətinliklə istifadə edə bilər. Əksinə, UI yaxşıdır, amma UX zəifdirsə, istifadəçi maraqsız qalacaq və saytı tərk edəcəkdir.

UX və UI-nin Sayt Dizaynında Birlikdə Əhəmiyyəti

Daha Yaxşı İstifadəçi Təcrübəsi: Həm UX, həm də UI yaxşı işlədikdə, istifadəçilər üçün daha asan, daha sürətli və daha zövqlü bir təcrübə yaranır. Bu, istifadəçinin saytda daha uzun müddət qalmasına və yenidən gəlməsinə gətirib çıxara bilər.
Əlçatanlıq və İstifadəçi Məmnuniyyəti: Həm UX, həm də UI dizaynının düzgün qurulması sayəsində sayt daha əlçatan və funksional olur. İstifadəçi hər zaman rahatlıqla məqsədinə çata bilir.
Dönüşüm Nisbətinin Artması: Yaxşı UX və UI, istifadəçiləri müəyyən bir hərəkəti etməyə (məsələn, alış-veriş etmək, qeydiyyatdan keçmək) təşviq edir. Bu da saytın dönüşüm nisbətini artırır.
Marka İmici və Etibarlılıq: İstifadəçilər gözəl və funksional dizaynla qarşılaşdıqda, markaya olan inamı artır. Yaxşı UX və UI, istifadəçilərdə marka haqqında müsbət bir təsir yaradır.

Sayt dizaynında UX (İstifadəçi Təcrübəsi) və UI (İstifadəçi İnterfeysi) anlayışları bir-birini tamamlayan iki vacib hissədir. Yaxşı bir veb saytın qurulması üçün həm istifadəçi təcrübəsi, həm də vizual dizayn eyni dərəcədə əhəmiyyətlidir. UX, saytın istifadəçi dostu olmasını təmin edərkən, UI bu təcrübəni estetik və vizual olaraq cəlbedici edir. Bu iki elementin uyğun və harmonik şəkildə işləməsi, veb saytın uğurlu olmasında əsas rol oynayır.